WEBVTT


1
00:00:07.465 --> 00:00:09.384
- Als de menselijke bevolking groeit

2
00:00:09.426 --> 00:00:11.136
stropen voor winst
en levensonderhoud

3
00:00:11.136 --> 00:00:14.389
eroderen wat er over is van
Afrika's laatste wilde plekken

4
00:00:14.431 --> 00:00:18.435
en nu zijn onze naaste verwanten
bedreigd.

5
00:00:18.476 --> 00:00:21.187
Als er niets wordt gedaan,
enkele van de zeldzaamste,

6
00:00:21.229 --> 00:00:25.400
slimste dieren op de
planeet zullen voor altijd verdwijnen.

7
00:00:26.359 --> 00:00:29.362
(spannende muziek)

8
00:00:32.490 --> 00:00:37.328
Als mensen en dieren botsen
zijn de dingen nooit eenvoudig.

9
00:00:37.328 --> 00:00:39.497
(gebrul)

10
00:00:40.790 --> 00:00:43.168
In dit conflict tussen wilde dieren en mensen

11
00:00:43.209 --> 00:00:45.795
Ik word vaak opgeroepen
om de waarheid te zoeken.

12
00:00:45.837 --> 00:00:48.715
Om uit te vinden wat er echt
gebeurt in de frontlinie

13
00:00:48.757 --> 00:00:52.927
en identificeer de helden die
het verschil maken.

14
00:00:55.847 --> 00:00:59.726
Mijn naam is Ivan Carter,
jager, natuurbeschermer

15
00:00:59.768 --> 00:01:02.395
en wildonderzoeker.

16
00:01:02.437 --> 00:01:05.440
(spannende muziek)

17
00:01:10.820 --> 00:01:13.031
In Afrika is het stropen
van wilde dieren

18
00:01:13.073 --> 00:01:16.242
heeft rampzalige gevolgen gehad voor
de ecologie van het continent.

19
00:01:16.284 --> 00:01:19.079
Maar liefst 60% van de
grote wilde dieren

20
00:01:19.120 --> 00:01:21.831
zijn weggevaagd
in de afgelopen 50 jaar.

21
00:01:21.873 --> 00:01:23.374
Alleen al in het Congobekken

22
00:01:23.416 --> 00:01:26.586
een miljoen ton illegaal bush
vlees wordt elk jaar gestroopt

23
00:01:26.628 --> 00:01:28.088
en een groot percentage daarvan

24
00:01:28.129 --> 00:01:31.716
komt uit nationale parken
zoals dit, de Kahuzi-Biega,

25
00:01:31.758 --> 00:01:34.094
een uitgestrekt en ontzagwekkend
inspirerend regenwoud

26
00:01:34.135 --> 00:01:35.386
langs de oostgrens

27
00:01:35.428 --> 00:01:38.014
van de Democratische
Republiek Congo.

28
00:01:41.726 --> 00:01:44.104
Ik wilde mijn hele leven
♪ hier al mijn hele leven ♪

29
00:01:44.145 --> 00:01:48.149
en vandaag breng ik mijn
allereerste bezoek aan het park

30
00:01:48.191 --> 00:01:49.651
wat nu
een slagveld

31
00:01:49.692 --> 00:01:52.403
in de strijd om te redden wat
overblijfselen van wild Afrika te redden.

32
00:01:52.403 --> 00:01:56.533
We zijn nu zeker in een erg
landelijk deel van het land.

33
00:01:56.574 --> 00:01:58.368
Richting
het nationale park,

34
00:01:58.409 --> 00:02:01.454
we klimmen en
klimmen en klimmen

35
00:02:01.496 --> 00:02:02.956
en ik hoop uit te vinden
wat ze hier doen

36
00:02:02.997 --> 00:02:04.958
om het bos te beschermen.

37
00:02:04.999 --> 00:02:06.626
Van niet alleen bush meat hunters,

38
00:02:06.668 --> 00:02:10.088
maar alle andere bedreigingen
die hier zouden kunnen zijn.

39
00:02:11.506 --> 00:02:14.592
Zelfs aan de rand van
dit 2000 vierkante mijl grote park

40
00:02:14.592 --> 00:02:17.595
de wortel van het conflict
is maar al te gemakkelijk te zien.

41
00:02:17.637 --> 00:02:19.931
En terwijl je rijdt
door het platteland van Congo

42
00:02:19.931 --> 00:02:22.559
wat me
me het meest opvalt

43
00:02:22.600 --> 00:02:25.103
is dat elke
vierkante centimeter land

44
00:02:25.103 --> 00:02:29.482
dat mogelijk gecultiveerd kan worden
is gecultiveerd.

45
00:02:29.524 --> 00:02:33.528
Het menselijke element is hier
zeker snel aan het uitbreiden

46
00:02:33.570 --> 00:02:36.781
en gebruiken elk stukje grond
die ze te pakken kunnen krijgen.

47
00:02:36.823 --> 00:02:39.284
De drukte van de mensheid
voor de deur van het park

48
00:02:39.284 --> 00:02:40.827
legt kritieke druk

49
00:02:40.869 --> 00:02:42.745
over de wilde dieren die hier leven.

50
00:02:42.787 --> 00:02:44.372
Het leven is hier niet gemakkelijk,

51
00:02:44.414 --> 00:02:46.082
en als je leeft
op de armoedegrens

52
00:02:46.124 --> 00:02:48.710
een wildreservaat is
vaak een bron van voedsel,

53
00:02:48.751 --> 00:02:50.670
geen bron van schoonheid.

54
00:02:54.591 --> 00:02:57.594
UNESCO werelderfgoed
plaats Kahuzi-Biega

55
00:02:57.635 --> 00:02:59.679
is het thuis van vele
bedreigde diersoorten

56
00:02:59.721 --> 00:03:02.724
waaronder een aantal van 's werelds
enige overgebleven Grauer's ter wereld,

57
00:03:02.765 --> 00:03:04.601
of oostelijke laaglandgorilla's.

58
00:03:04.642 --> 00:03:07.395
Deze zeldzame
primaten met mijn eigen ogen

59
00:03:07.437 --> 00:03:09.772
zou een persoonlijke
droom uitkomen,

60
00:03:09.814 --> 00:03:12.150
maar niet eerder trek ik
door de poorten van het park

61
00:03:12.192 --> 00:03:15.361
dat ik iets vind dat lijkt op
een militaire parade oefening

62
00:03:15.403 --> 00:03:17.155
al bezig.

63
00:03:17.197 --> 00:03:21.659
(spreekt in een vreemde taal)

64
00:03:21.659 --> 00:03:25.663
(zingt in een vreemde taal)

65
00:03:30.001 --> 00:03:32.337
Dit zijn enkele van
de 230 parkwachters

66
00:03:32.378 --> 00:03:35.465
van het Congolees Instituut
voor Natuurbehoud,

67
00:03:35.506 --> 00:03:37.467
of kortweg ICCN.

68
00:03:37.508 --> 00:03:39.844
Een trots en historisch instituut,

69
00:03:39.844 --> 00:03:42.513
Er is mij verteld dat het hun traditie is
om elke ochtend te beginnen

70
00:03:42.555 --> 00:03:44.724
met een mars en een lied.

71
00:03:44.766 --> 00:03:47.727
Ik heb ook geleerd dat ik
op een drukke dag ben aangekomen.

72
00:03:47.769 --> 00:03:49.687
Stropen is een groot
probleem in het park

73
00:03:49.687 --> 00:03:52.565
en mijn gastheer vraagt of ik bereid ben
om deze rangers te vergezellen

74
00:03:52.607 --> 00:03:54.651
op een operatie vroeg in de ochtend.

75
00:03:54.692 --> 00:03:56.819
Dit soort
de grond behoud

76
00:03:56.861 --> 00:03:59.864
is precies wat
Ik ben hier gekomen om te zien.

77
00:03:59.864 --> 00:04:02.408
(spreekt in een vreemde taal)

78
00:04:02.450 --> 00:04:03.952
Dit is het antistroperijteam

79
00:04:03.993 --> 00:04:05.870
waar we vandaag
mee gaan vandaag.

80
00:04:05.870 --> 00:04:08.206
We gaan
een wegversperring instellen.

81
00:04:08.206 --> 00:04:10.375
Dit is wat er nodig is om
een park als dit te beschermen.

82
00:04:10.416 --> 00:04:12.418
(spreekt in een vreemde taal)

83
00:04:12.460 --> 00:04:16.047
Een georganiseerd toegewijd team van
mensen die goed zijn uitgerust.

84
00:04:16.047 --> 00:04:19.550
(spreekt in een vreemde taal)

85
00:04:19.550 --> 00:04:21.803
Dus iedereen heeft
briefing gehad,

86
00:04:21.844 --> 00:04:23.972
en maken zich klaar om
in de voertuigen te stappen.

87
00:04:24.013 --> 00:04:25.515
Ze hebben een gebied geïdentificeerd

88
00:04:25.556 --> 00:04:28.017
waar ze een
wegblokkade of een controlepost

89
00:04:28.059 --> 00:04:29.894
en hopelijk iemand vangen

90
00:04:29.894 --> 00:04:31.688
dat zou kunnen bewegen
met bushmeat.

91
00:04:31.729 --> 00:04:34.232
Deze rangers zijn goed
bewapend voor een reden.

92
00:04:34.274 --> 00:04:38.945
Sinds 1994 zijn er 140
gedood tijdens hun werk.

93
00:04:38.987 --> 00:04:43.157
Het beschermen van wilde dieren in
Congo is dodelijk.

94
00:04:45.076 --> 00:04:46.828
Terwijl we het
bos terwijl ik om me heen kijk

95
00:04:46.869 --> 00:04:50.081
Ik realiseer me dat dit
geen groep mensen is

96
00:04:50.081 --> 00:04:51.791
die ik zou willen hebben
die me probeert te vangen.

97
00:04:51.833 --> 00:04:54.085
Zwaar bewapend, goed getraind

98
00:04:55.878 --> 00:04:58.381
en erg gepassioneerd over
het beschermen van hun bos.

99
00:04:58.423 --> 00:05:00.091
En ik sta op het punt om
mijn eerste blik krijgen

100
00:05:00.133 --> 00:05:01.968
wat een moed is er voor nodig

101
00:05:02.010 --> 00:05:05.596
om de wet en
orde te handhaven in dit bos.

102
00:05:05.596 --> 00:05:09.684
(schreeuwt in een vreemde taal)

103
00:05:17.108 --> 00:05:19.319
Ik ben Ivan Carter en ik heb
bij een gewapende patrouille gegaan

104
00:05:19.360 --> 00:05:21.446
in het Kahuzi-Biega
nationaal park,

105
00:05:21.446 --> 00:05:26.242
een beschermd natuurgebied
in het oosten van Congo.

106
00:05:26.284 --> 00:05:28.244
Met een steeds groeiende
menselijke bevolking

107
00:05:28.286 --> 00:05:31.289
op de grenzen van het park
straatarme burgers

108
00:05:31.289 --> 00:05:33.875
vaak vertrouwen op
de bronnen hier

109
00:05:33.916 --> 00:05:35.710
voor winst en levensonderhoud.

110
00:05:35.752 --> 00:05:39.505
Het is een complexe kwestie en een
nachtmerrie voor deze parkwachters

111
00:05:39.547 --> 00:05:43.217
die gezworen hebben
deze wildernis ten koste van alles te beschermen.

112
00:05:43.259 --> 00:05:45.178
Vandaag zijn we op zoek naar stropers

113
00:05:45.219 --> 00:05:48.848
of iedereen die probeert
uit het park probeert te smokkelen.

114
00:05:48.890 --> 00:05:50.475
We zijn nu diep in het park,

115
00:05:50.516 --> 00:05:53.311
we zijn op de
hoofd toegangsweg

116
00:05:53.353 --> 00:05:56.481
met het idee om hier
hier een wegversperring op te zetten,

117
00:05:56.481 --> 00:05:59.942
dit is serieus, dit
dit is het echte werk.

118
00:05:59.984 --> 00:06:02.028
Hier komt de eerste
motor voorbij

119
00:06:02.070 --> 00:06:04.322
dat ze gaan stoppen.

120
00:06:04.322 --> 00:06:06.657
Het meeste verkeer
hier zijn lokale dorpelingen

121
00:06:06.699 --> 00:06:09.160
thuiskomen van
een nabijgelegen markt.

122
00:06:09.160 --> 00:06:11.454
Deze mensen hebben
zulke lage inkomens

123
00:06:11.496 --> 00:06:13.664
dat de mogelijkheid
om extra voedsel te bemachtigen

124
00:06:13.664 --> 00:06:15.375
of middelen uit het park

125
00:06:15.416 --> 00:06:17.502
is moeilijk af te slaan.

126
00:06:17.543 --> 00:06:19.003
En ze zoeken
naar alles,

127
00:06:19.003 --> 00:06:20.880
ze zijn op zoek naar bush
vlees, alle producten van wilde dieren,

128
00:06:20.922 --> 00:06:23.341
illegale goederen die
zouden kunnen passeren

129
00:06:23.341 --> 00:06:24.884
dit nationale park of
waarop gejaagd had kunnen worden

130
00:06:24.926 --> 00:06:27.845
of gedood in dit nationale park.

131
00:06:27.887 --> 00:06:31.015
Alles wat ze vinden
is normaal voedsel.

132
00:06:31.057 --> 00:06:33.726
Wat bananen, wat cassavewortel.

133
00:06:35.103 --> 00:06:36.604
Maar dat is het juist,
deze jongens, je weet maar nooit,

134
00:06:36.646 --> 00:06:40.400
in een van deze zakken
kan van alles zijn.

135
00:06:40.441 --> 00:06:42.944
Wilde dieren in een park beschermen

136
00:06:42.985 --> 00:06:45.822
omringd door mensen
recht op de broodgrens

137
00:06:45.863 --> 00:06:47.782
is geen gemakkelijke taak.

138
00:06:47.824 --> 00:06:50.034
Als deze mensen wilde dieren zien,

139
00:06:50.034 --> 00:06:53.162
ze zien geen
schoonheid, ze zien voedsel.

140
00:06:55.415 --> 00:06:58.084
Deze wegversperring is een
herinnering aan alle dorpelingen

141
00:06:58.126 --> 00:07:00.837
dat de dieren in dit
verboden terrein zijn.

142
00:07:00.878 --> 00:07:03.381
(spreekt in een vreemde taal)

143
00:07:03.381 --> 00:07:06.384
Maar er zijn altijd mensen die
bereid zijn een risico te nemen.

144
00:07:06.384 --> 00:07:08.219
(spreekt in een vreemde taal)

145
00:07:08.219 --> 00:07:09.720
Dus voor het eerst
keer is er iemand

146
00:07:09.762 --> 00:07:12.223
die niet
van de motor af wil.

147
00:07:12.265 --> 00:07:14.058
Ze willen niet
van de motor af.

148
00:07:14.100 --> 00:07:17.103
(spannende muziek)

149
00:07:18.771 --> 00:07:21.232
Ze zegt alleen dat
er maïsmeel is,

150
00:07:21.232 --> 00:07:22.900
er is niets anders.

151
00:07:22.900 --> 00:07:24.235
Niemand anders heeft
zo gereageerd

152
00:07:24.235 --> 00:07:27.697
ze waren allemaal erg
comfortabel om te laten zien.

153
00:07:27.738 --> 00:07:32.034
(spreekt in een vreemde taal)

154
00:07:32.076 --> 00:07:33.536
Ze zegt dat ze het niet
hoeven te openen,

155
00:07:33.578 --> 00:07:35.371
"voel hier maar, je kunt
voelen dat er hier niets is.

156
00:07:35.413 --> 00:07:37.331
"Ik hoef hem niet open te maken."

157
00:07:37.373 --> 00:07:38.583
Dit is zeker
geen maïsmeel,

158
00:07:38.583 --> 00:07:39.834
Ze wil het nog steeds niet
open,

159
00:07:39.876 --> 00:07:43.171
Ze blijft volhouden
dat het gewoon maïsmeel is.

160
00:07:44.297 --> 00:07:47.717
De vertragingstactiek is
verdacht en hopeloos.

161
00:07:49.177 --> 00:07:53.264
En dat is precies wat we
zoeken met de service.

162
00:07:53.306 --> 00:07:55.475
We hebben wat lijkt op
een evenhoevig dier,

163
00:07:55.516 --> 00:07:57.935
Waarschijnlijk een soort duiker.

164
00:07:57.935 --> 00:07:59.770
Het is hier gerookt.

165
00:08:02.064 --> 00:08:03.399
En een stekelvarken.

166
00:08:05.443 --> 00:08:07.945
Ook al lijkt dit
als slechts twee kleine dieren.

167
00:08:07.987 --> 00:08:09.447
Het lijkt misschien
een zielig bedrag

168
00:08:09.489 --> 00:08:12.575
maar het is verbazingwekkend hoeveel
dit onder de radar gebeurt.

169
00:08:12.617 --> 00:08:13.993
Als elke familie in het gebied

170
00:08:14.035 --> 00:08:16.746
nam elke week een paar
dieren zoals deze elke week

171
00:08:16.787 --> 00:08:19.749
het zou verwoestende
gevolgen hebben voor het ecosysteem van het park.

172
00:08:19.790 --> 00:08:22.793
Dankzij mensen zoals het ICCN,

173
00:08:22.793 --> 00:08:24.295
het maakt het erg
moeilijk voor mensen

174
00:08:24.295 --> 00:08:26.631
om vrij te bewegen met
bushmeat als dit.

175
00:08:26.631 --> 00:08:28.466
Maar deze vrouw
niet alleen vlees

176
00:08:28.466 --> 00:08:29.717
terug naar haar familie.

177
00:08:29.759 --> 00:08:32.428
In feite maakt ze deel uit van
een veel groter probleem.

178
00:08:32.470 --> 00:08:33.804
Dus wat ze me vertellen

179
00:08:33.846 --> 00:08:36.933
is dat ze
al dit geld draagt.

180
00:08:36.974 --> 00:08:38.351
Omdat ze niet
eigenlijk een stroper,

181
00:08:38.392 --> 00:08:39.977
Ze is gewoon een transport.

182
00:08:39.977 --> 00:08:42.313
Met vleeseiwit
schaars en waardevol

183
00:08:42.313 --> 00:08:43.689
grote stroperij syndicaten

184
00:08:43.731 --> 00:08:45.942
hebben zich overal georganiseerd
in deze bossen.

185
00:08:45.983 --> 00:08:49.445
Dus ze verdubbelt haar geld,
ze koopt van de stropers,

186
00:08:49.487 --> 00:08:52.448
ze koopt van de stropers
voor maar een paar dollar

187
00:08:52.490 --> 00:08:54.200
en tegen de tijd dat
in de stad aankomt

188
00:08:54.242 --> 00:08:56.118
ze verkoopt het voor
veel meer geld.

189
00:08:56.160 --> 00:08:57.620
Deze illegale stroperijnetwerken

190
00:08:57.662 --> 00:09:00.081
staan erom bekend dat ze zich uitstrekken
over het hele land

191
00:09:00.122 --> 00:09:02.208
en als het gaat om
handhaving

192
00:09:02.250 --> 00:09:04.585
zij zijn de echte prijs
voor deze rangers.

193
00:09:04.627 --> 00:09:08.339
Maar door haar gevangen te nemen, wat
de commandant me vertelt is dat

194
00:09:08.381 --> 00:09:11.425
ze zullen in staat zijn om
hopelijk wat anderen vangen.

195
00:09:11.467 --> 00:09:15.513
(spreekt in een vreemde taal)

196
00:09:18.724 --> 00:09:20.643
Onder dreiging van gevangenisstraf

197
00:09:20.685 --> 00:09:22.728
De vrouw besluit mee te werken.

198
00:09:22.770 --> 00:09:24.897
Ze zijn erin geslaagd om wat
informatie te krijgen van deze dame

199
00:09:24.939 --> 00:09:26.232
over waar ze haar vlees koopt

200
00:09:26.274 --> 00:09:27.775
en er zijn twee
plaatsen waar ze vlees koopt

201
00:09:27.817 --> 00:09:29.944
en een van hen is
dieper in het park.

202
00:09:29.986 --> 00:09:31.362
Omdat ze dit
vlees vanmorgen,

203
00:09:31.362 --> 00:09:33.364
ze heeft ze verteld
precies de plaats

204
00:09:33.364 --> 00:09:35.366
en ze gaan en
proberen heel langzaam te volgen

205
00:09:35.408 --> 00:09:39.495
en heel stil en kijken of
we deze stropers kunnen vangen.

206
00:09:39.537 --> 00:09:42.373
(spannende muziek)

207
00:09:42.373 --> 00:09:45.585
We hebben nu de kans
om een veel grotere vis te vangen

208
00:09:45.626 --> 00:09:48.713
Dus hergroeperen we ons dieper
het bos in.

209
00:09:48.713 --> 00:09:50.715
De dame die we eerder hadden gevangen,

210
00:09:50.756 --> 00:09:52.925
wat ze deed is hem uitleggen

211
00:09:52.967 --> 00:09:55.553
dat er een plek is aan
de rand van de weg.

212
00:09:55.595 --> 00:09:57.430
Hij denkt dat die
plek hier is.

213
00:09:57.471 --> 00:10:00.474
(spannende muziek)

214
00:10:01.809 --> 00:10:04.604
Het betekent dat je met het
team de dichte struiken in

215
00:10:04.645 --> 00:10:06.355
waar het moeilijk te zien is

216
00:10:06.397 --> 00:10:08.608
en bijna onmogelijk
om te zwijgen.

217
00:10:08.649 --> 00:10:09.900
Ik weet niet zeker wat er aan de hand is

218
00:10:09.900 --> 00:10:12.403
maar iedereen is gewoon
hier gehurkt.

219
00:10:12.403 --> 00:10:15.364
Ik ruik nu rook van
wat een kampvuur zou kunnen zijn.

220
00:10:15.406 --> 00:10:18.909
We hebben het
signaal om door te gaan.

221
00:10:18.909 --> 00:10:20.578
Dit jaar alleen al twee rangers

222
00:10:20.578 --> 00:10:21.996
zijn gedood
in dit park

223
00:10:22.038 --> 00:10:24.915
tijdens invallen zoals deze.

224
00:10:24.915 --> 00:10:26.375
Blijf terug, blijf terug, blijf terug.

225
00:10:26.417 --> 00:10:29.253
(spannende muziek)

226
00:10:29.253 --> 00:10:33.758
Nogmaals beveelt de commandant
iedereen naar beneden en stil.

227
00:10:33.799 --> 00:10:37.970
Er gebeurt iets voor ons
voor ons, er is iets aan de hand.

228
00:10:41.015 --> 00:10:41.932
Twee mensen.

229
00:10:43.100 --> 00:10:45.436
Twee verkenners
voor de groep uit.

230
00:10:45.436 --> 00:10:47.229
Blijf liggen, blijf liggen.

231
00:10:49.690 --> 00:10:51.275
En even later,

232
00:10:52.943 --> 00:10:54.612
een signaal om verder te gaan.

233
00:11:00.910 --> 00:11:03.537
En dan plotseling,
is het allemaal chaos.

234
00:11:03.579 --> 00:11:07.667
(schreeuwt in een vreemde taal)

235
00:11:13.005 --> 00:11:15.549
Ik ben in het midden van
Kahuzi-Biega nationaal park

236
00:11:15.591 --> 00:11:18.260
met een peloton Congolese
Congolese boswachters.

237
00:11:18.302 --> 00:11:19.512
Uitgebreide stroperij-netwerken

238
00:11:19.553 --> 00:11:21.514
zijn een groot probleem
in dit land

239
00:11:21.555 --> 00:11:25.059
en de criminelen zijn
vaak gewapend en gevaarlijk.

240
00:11:25.101 --> 00:11:26.852
(spannende muziek)

241
00:11:26.894 --> 00:11:29.855
Aan de rand van wat wij
een stroperskamp

242
00:11:29.897 --> 00:11:31.315
we lagen in een hinderlaag.

243
00:11:33.567 --> 00:11:35.695
Tot de commandant
het signaal geeft voor de aanval.

244
00:11:35.736 --> 00:11:39.824
(schreeuwen in een vreemde taal)

245
00:11:48.374 --> 00:11:50.626
Tegen de tijd dat de camera
crew en ik inhalen

246
00:11:50.626 --> 00:11:53.796
De rangers hebben al twee
mensen op de grond.

247
00:11:53.838 --> 00:11:56.132
We kijken naar een
een soort kamp.

248
00:11:56.173 --> 00:11:58.884
En er zijn veel
wapens verspreid.

249
00:11:58.926 --> 00:11:59.927
Een grote speer.

250
00:12:01.637 --> 00:12:03.806
Veel machetes, ze
ze hebben hier niet lang gekampeerd,

251
00:12:03.848 --> 00:12:04.807
maar het vuur is vrij groot.

252
00:12:04.849 --> 00:12:08.978
(spreekt in een vreemde taal)

253
00:12:12.440 --> 00:12:13.733
Ik zie dat.

254
00:12:13.774 --> 00:12:17.069
(spreekt in een vreemde taal)

255
00:12:17.111 --> 00:12:21.282
Het is net een oud zelfgemaakt
shotgun, kijk naar dit ding.

256
00:12:22.658 --> 00:12:26.162
Honger en armoede hebben altijd
vindingrijkheid gemotiveerd.

257
00:12:26.162 --> 00:12:27.705
Kijk eens naar al die draadstrikken.

258
00:12:27.747 --> 00:12:29.665
Maar veel zelfgemaakte
stroperijgereedschap

259
00:12:29.707 --> 00:12:33.753
zijn gewoon barbaars
als ze in de praktijk worden gebracht.

260
00:12:33.794 --> 00:12:37.965
Deze beengatvallen klikken
op alles wat beweegt.

261
00:12:38.007 --> 00:12:42.178
Botten breken, dieren
dieren zonder onderscheid.

262
00:12:43.554 --> 00:12:46.807
Er is niets zachts aan
deze mensen,

263
00:12:46.849 --> 00:12:49.310
leven in het bos
zoals dit, stropen.

264
00:12:49.351 --> 00:12:51.020
Godzijdank,
dank aan ICCN.

265
00:12:51.061 --> 00:12:52.563
(spreekt in een vreemde taal)

266
00:12:52.605 --> 00:12:56.358
Er zijn er maar heel weinig
die dit onopgemerkt kunnen doen.

267
00:12:56.400 --> 00:12:59.862
Dit zijn de helden van
behoud van wilde dieren.

268
00:12:59.904 --> 00:13:02.531
De stropers zijn teruggebracht
met ons mee naar het hoofdkwartier

269
00:13:02.531 --> 00:13:03.866
waar ze
zware straffen

270
00:13:03.908 --> 00:13:06.160
voor het overtreden van de parkwetten.

271
00:13:10.206 --> 00:13:12.374
(vrolijke muziek)

272
00:13:12.416 --> 00:13:15.002
Toen we aankwamen had ik het geluk
genoeg om geïntroduceerd te worden

273
00:13:15.044 --> 00:13:16.670
naar de parkdirecteur,

274
00:13:16.712 --> 00:13:19.048
Lucien Gedeon Lokumu.

275
00:13:19.048 --> 00:13:19.882
Bonjour.

276
00:13:23.636 --> 00:13:26.555
Omdat Congo
voorheen een Belgische kolonie was

277
00:13:26.597 --> 00:13:28.599
Frans is nog steeds de meest
westerse taal

278
00:13:28.641 --> 00:13:29.642
hier gesproken.

279
00:13:33.437 --> 00:13:35.523
Ik ben hier nog maar
een paar uur,

280
00:13:35.564 --> 00:13:37.525
maar ik ben nu al onder de indruk
door de rauwe moed

281
00:13:37.566 --> 00:13:40.361
en toewijding tentoongesteld
door zijn rangers.

282
00:13:40.402 --> 00:13:44.573
Dus ik vroeg de regisseur waar
komt al deze trots vandaan?

283
00:13:51.789 --> 00:13:52.790
Grauer ja.

284
00:14:03.008 --> 00:14:05.469
De Grauer's gorilla is de
grootste gorilla-ondersoort

285
00:14:05.511 --> 00:14:08.097
op de planeet en een
van de meest bedreigde.

286
00:14:08.138 --> 00:14:10.599
De menselijke bevolking
groei in de regio

287
00:14:10.599 --> 00:14:12.226
heeft de
gorilla's leefgebied

288
00:14:12.268 --> 00:14:15.020
tot 13% van de oorspronkelijke grootte

289
00:14:15.062 --> 00:14:18.148
en stropen van bushmeat
blijft zich richten op deze zeldzame

290
00:14:18.190 --> 00:14:20.401
en zeer sociale primaten.

291
00:15:01.317 --> 00:15:03.152
Nu ik heb gezien
de anti-stroperij

292
00:15:03.193 --> 00:15:06.322
en nu ik heb gezien wat
er nodig is om het park te beschermen

293
00:15:06.363 --> 00:15:09.825
hij wil me nu laten zien waarom
ze zo hard werken om het te beschermen.

294
00:15:09.867 --> 00:15:12.453
(vrolijke muziek)

295
00:15:20.961 --> 00:15:22.171
Ik heb altijd al

296
00:15:22.212 --> 00:15:24.673
de zeldzame Grauer's
gorilla van dichtbij.

297
00:15:24.673 --> 00:15:28.218
Voor mij is dit een
droom die uitkomt.

298
00:15:28.260 --> 00:15:31.013
Nou, we maken ons klaar
om het bos in te gaan

299
00:15:31.013 --> 00:15:35.643
en ik heb gehoord dat het
waarschijnlijk een lange wandeling is dus

300
00:15:35.684 --> 00:15:36.852
Ik kan niet wachten om dit te zien,

301
00:15:36.852 --> 00:15:38.938
Dit is een beetje waar
waar we op gewacht hebben.

302
00:15:38.979 --> 00:15:43.359
In heel Afrika is 77% van alle wilde
gorilla's uitgeroeid

303
00:15:43.400 --> 00:15:45.110
in de afgelopen twee decennia.

304
00:15:45.152 --> 00:15:46.654
Het wordt steeds moeilijker
en moeilijker om te zien

305
00:15:46.695 --> 00:15:49.114
elke ondersoort van
gorilla in het wild,

306
00:15:49.156 --> 00:15:51.700
Laat staan de meest zeldzame.

307
00:15:51.742 --> 00:15:55.788
En dan te bedenken dat we in het
Kahuzi-Biega nationaal park

308
00:15:55.829 --> 00:15:57.998
gorilla's opsporen.

309
00:15:58.040 --> 00:16:00.876
Als ik geluk heb ben ik binnenkort in
de aanwezigheid van een wezen

310
00:16:00.918 --> 00:16:05.089
die maar heel weinig mensen
ooit met hun eigen ogen hebben gezien.

311
00:16:15.557 --> 00:16:17.810
Ik ben in het Kahuzi-Biega
nationaal park met een team

312
00:16:17.851 --> 00:16:21.313
van hoog opgeleide en
toegewijde Congolese rangers.

313
00:16:21.355 --> 00:16:23.023
Ik heb ze al in actie gezien

314
00:16:23.065 --> 00:16:24.233
en nu sta ik op het punt
om de bron te zien

315
00:16:24.233 --> 00:16:26.652
van hun enorme toewijding.

316
00:16:31.198 --> 00:16:33.742
Wat een ongelooflijke omgeving.

317
00:16:33.784 --> 00:16:37.663
En dan te bedenken dat we in het
Kahuzi-Biega nationaal park

318
00:16:37.705 --> 00:16:40.249
gorilla's opsporen.

319
00:16:40.290 --> 00:16:42.209
In al mijn jaren in Afrika

320
00:16:42.251 --> 00:16:45.754
Ik moet de
Grauer's gorilla
met mijn eigen ogen gezien.

321
00:16:45.796 --> 00:16:48.048
Deze regio is inderdaad de
enige plek ter wereld

322
00:16:48.090 --> 00:16:50.134
dat ze bestaan en
alleen op hoogtes

323
00:16:50.175 --> 00:16:52.761
van 7,000 voet of hoger.

324
00:16:52.803 --> 00:16:54.013
We zijn nu op reis geweest

325
00:16:54.054 --> 00:16:57.224
voor waarschijnlijk
anderhalf uur,

326
00:16:57.266 --> 00:17:00.477
Het is behoorlijk heet en
stomend, erg heuvelachtig.

327
00:17:02.271 --> 00:17:04.523
We zien plotseling
geplette bamboe,

328
00:17:04.565 --> 00:17:06.984
een steunpilaar van het dieet van deze
gorilla's dieet.

329
00:17:07.026 --> 00:17:08.569
(spreekt in een vreemde taal)

330
00:17:08.610 --> 00:17:09.486
Gorilla?

331
00:17:09.528 --> 00:17:10.738
(spreekt in een vreemde taal)

332
00:17:10.779 --> 00:17:14.199
Het is ons eerste teken dat
dat er misschien een groep in de buurt is.

333
00:17:17.161 --> 00:17:18.787
We komen nu in de buurt.

334
00:17:18.829 --> 00:17:20.873
We zijn bij de sporen van vandaag,

335
00:17:20.914 --> 00:17:23.751
waar deze gorilla's
naar binnen zijn gegaan.

336
00:17:24.960 --> 00:17:27.171
De rangers staan er nu op
dat we maskers opzetten.

337
00:17:27.212 --> 00:17:30.466
Gorilla's delen 98% van
hun DNA met mensen

338
00:17:30.466 --> 00:17:31.675
waardoor ze zeer vatbaar zijn

339
00:17:31.717 --> 00:17:34.303
veel ziekteverwekkers die we
bij ons dragen.

340
00:17:34.344 --> 00:17:36.221
Hier gaan we, hier is
een masker voor je.

341
00:17:36.263 --> 00:17:38.098
Hier is een masker voor je.

342
00:17:39.475 --> 00:17:40.350
Daar gaan we dan.

343
00:17:42.269 --> 00:17:44.980
We gaan nog een paar stappen verder,

344
00:17:44.980 --> 00:17:49.943
en mijn aandacht wordt getrokken
door iets in de bomen,

345
00:17:49.985 --> 00:17:53.322
en dan is er
beweging op de grond,

346
00:17:54.740 --> 00:17:58.535
en plotseling zie ik het, mijn
mijn allereerste Grauer's gorilla,

347
00:18:00.746 --> 00:18:04.750
op een armlengte afstand,
dan nog een, en nog een.

348
00:18:06.502 --> 00:18:09.838
(dramatische muziek)

349
00:18:09.880 --> 00:18:14.843
Voordat ik het moment kan verwerken
het moment kan verwerken zijn we omsingeld.

350
00:18:14.843 --> 00:18:17.846
Een hele familie
Grauer's gorilla's.

351
00:18:21.308 --> 00:18:23.185
We zijn maar vier of vijf
meter van deze dieren vandaan

352
00:18:23.227 --> 00:18:25.854
en net, nu zie ik wat het is,

353
00:18:27.272 --> 00:18:30.651
♪ dat maakt dat deze mensen ♪
zo ongelooflijk hard werken om te beschermen.

354
00:18:30.692 --> 00:18:33.779
(dramatische muziek)

355
00:18:33.821 --> 00:18:35.781
Als ik om me heen kijk,

356
00:18:35.823 --> 00:18:37.032
elke
van de spelbewakers

357
00:18:37.074 --> 00:18:38.784
die hier bij ons komt

358
00:18:38.826 --> 00:18:41.411
is helemaal weg van
door deze dieren.

359
00:18:41.453 --> 00:18:45.249
Dit is meer dan alleen
een baan voor deze mensen.

360
00:18:45.290 --> 00:18:47.709
(fluisterend)

361
00:18:49.128 --> 00:18:51.839
Dit maakt dit
park zo belangrijk om te beschermen

362
00:18:51.880 --> 00:18:56.051
en zo belangrijk eigenlijk voor
het wilde leven op de planeet.

363
00:18:57.511 --> 00:19:00.347
Vanwege de ongebreidelde
vleeshandel in het hele land

364
00:19:00.389 --> 00:19:03.100
deze gorilla's zijn regelmatig
doelwitten voor stropers

365
00:19:03.142 --> 00:19:06.270
en ze staan nu op de
rand van uitsterven.

366
00:19:06.311 --> 00:19:08.063
Als ze in het wild moeten blijven

367
00:19:08.063 --> 00:19:11.066
de stroperij-epidemie
moet worden beteugeld.

368
00:19:11.108 --> 00:19:13.861
(dramatische muziek)

369
00:19:28.917 --> 00:19:31.211
Mijn ervaring hier
heeft me geïnspireerd

370
00:19:31.253 --> 00:19:32.754
en ik voel me gedwongen
om meer te leren

371
00:19:32.754 --> 00:19:34.089
over de bushmeatnetwerken

372
00:19:34.131 --> 00:19:36.800
die deze gorilla's
deze gorilla's bedreigen.

373
00:19:36.842 --> 00:19:39.678
Om dat te doen heb ik besloten
om naar een plaats te vliegen

374
00:19:39.720 --> 00:19:43.265
waar gestroopte dieren
letterlijk in de straten liggen.

375
00:19:43.265 --> 00:19:45.267
Morgen verlaat ik het bos

376
00:19:45.309 --> 00:19:48.228
en ga de
buik van het beest.

377
00:19:48.270 --> 00:19:51.064
Dit leeft, een
levende schildpad hier.

378
00:19:51.106 --> 00:19:54.651
Schedel is opengebroken
om de hersenen te drogen.

379
00:20:02.326 --> 00:20:05.370
Ik ben Ivan Carter en ik heb deelgenomen
deel van een landelijke anti-stroperij

380
00:20:05.412 --> 00:20:08.665
operatie hier in de Democratische
Republiek Congo.

381
00:20:08.707 --> 00:20:10.083
Na gezien te hebben wat er nodig is

382
00:20:10.083 --> 00:20:12.753
om de meest bedreigde
primaten op de planeet te beschermen

383
00:20:12.794 --> 00:20:14.129
Ik ben aangekomen bij het epicentrum

384
00:20:14.171 --> 00:20:16.256
van de
handel in bushmeat.

385
00:20:16.256 --> 00:20:19.426
De motor die
illegale stroperij aandrijft

386
00:20:19.468 --> 00:20:21.261
in heel Congo.

387
00:20:21.303 --> 00:20:24.264
(dramatische muziek)

388
00:20:24.264 --> 00:20:28.477
De Congostroom, gewoon een
gigantische en krachtige rivier

389
00:20:28.518 --> 00:20:30.562
stromen door dit
deel van West-Afrika,

390
00:20:30.604 --> 00:20:32.814
maar wat dit gebied
zo interessant voor me maakt

391
00:20:32.856 --> 00:20:35.817
is dat er wordt gezegd dat een
miljoen ton bushmeat

392
00:20:35.859 --> 00:20:39.488
komen elk jaar uit het
bekken.

393
00:20:39.529 --> 00:20:41.198
Voor dit deel van de reis

394
00:20:41.240 --> 00:20:43.951
Ik heb mijn groenen ingeruild
voor burgerkleding.

395
00:20:43.992 --> 00:20:46.620
Ik ben hier om te onderzoeken
hoe dit struikvlees

396
00:20:46.662 --> 00:20:49.706
Kinshasa binnenkomt,
hoe het wordt verhandeld

397
00:20:49.748 --> 00:20:52.292
en hoe groot dit
probleem echt is.

398
00:20:52.334 --> 00:20:55.128
(dramatische muziek)

399
00:20:57.089 --> 00:20:59.549
- Oké, de
camera neemt op,

400
00:20:59.591 --> 00:21:02.886
Ik kan het volgen
hier op mijn telefoon,

401
00:21:02.928 --> 00:21:04.638
wat geweldig is, er is
de foto van Ivan.

402
00:21:04.638 --> 00:21:07.808
- Het is vroeg in de ochtend in de
Congolese hoofdstad Kinshasa.

403
00:21:07.808 --> 00:21:10.394
Mijn cameraman Sean
heeft een camera verborgen

404
00:21:10.435 --> 00:21:12.145
in een knoop van zijn shirt.

405
00:21:12.187 --> 00:21:14.189
We gaan naar de
markt wanneer deze opent

406
00:21:14.231 --> 00:21:16.275
en hopelijk opnemen
hoe gepocheerd vlees

407
00:21:16.316 --> 00:21:19.820
wordt gekocht en verkocht op
de straten van deze
grote metropool.

408
00:21:19.820 --> 00:21:21.738
Ik moet zeggen dat het niet
zonder een beetje vrees.

409
00:21:21.780 --> 00:21:22.990
Deze jongens doen dingen

410
00:21:22.990 --> 00:21:25.325
waarvan ze vaak
ze weten dat het illegaal is.

411
00:21:25.325 --> 00:21:27.911
Ik hoop alleen dat ze
van deze draden zien

412
00:21:27.953 --> 00:21:29.204
of een van deze camera's.

413
00:21:29.246 --> 00:21:30.539
Ik bedoel dit is een situatie

414
00:21:30.580 --> 00:21:32.541
waar veel geld
illegaal van eigenaar wisselt,

415
00:21:32.582 --> 00:21:35.168
en ik weet zeker dat ze niet
al te blij zullen zijn

416
00:21:35.168 --> 00:21:37.045
als ze denken dat we
opnemen of filmen,

417
00:21:37.087 --> 00:21:39.047
dus we moeten
heel voorzichtig zijn,

418
00:21:39.089 --> 00:21:42.634
besteden veel aandacht aan details
met hoe we de opstellingen krijgen,

419
00:21:42.676 --> 00:21:44.011
en ik denk dat we klaar zijn.

420
00:21:44.052 --> 00:21:47.055
(spannende muziek)

421
00:21:53.562 --> 00:21:56.898
Je kunt alle chaos
van de markt hier.

422
00:21:56.940 --> 00:21:59.276
De groeiende bevolking
in heel Afrika

423
00:21:59.318 --> 00:22:01.611
Dat betekent dat er veel
hongerige monden om te voeden

424
00:22:01.653 --> 00:22:03.363
en markten zoals deze

425
00:22:03.363 --> 00:22:05.449
zijn een goedkope bron
van eiwitten voor de lokale bevolking

426
00:22:05.490 --> 00:22:09.494
die het zich niet kunnen veroorloven om
legaal gekweekt vlees.

427
00:22:09.536 --> 00:22:12.497
Sluit de deur Sean,
doe de deur dicht.

428
00:22:12.539 --> 00:22:15.542
(spannende muziek)

429
00:22:17.461 --> 00:22:20.047
De chaos van deze markt,
het is ongelooflijk.

430
00:22:20.047 --> 00:22:22.382
Geuren, enorme stapels vlees.

431
00:22:25.635 --> 00:22:27.220
Het hele proces,
eigenlijk wat er gebeurt

432
00:22:27.262 --> 00:22:31.516
voor zover ik het kan begrijpen
is dit bushmeat

433
00:22:31.558 --> 00:22:33.226
vanuit het hele bos
op deze grote boten

434
00:22:33.268 --> 00:22:36.438
en de verkopers zelf
handelen bij de boten

435
00:22:36.480 --> 00:22:38.982
en dan het bush
vlees naar de markt.

436
00:22:39.024 --> 00:22:41.568
De eerste verkoper die we
benaderen heeft een verscheidenheid

437
00:22:41.610 --> 00:22:44.696
van gedroogde en gerookte
dieren te koop.

438
00:22:45.572 --> 00:22:50.327
(spreekt in een vreemde taal)

439
00:22:50.369 --> 00:22:55.040
En tussen zijn koopwaar
gestoord om primaten te vinden.

440
00:22:55.082 --> 00:22:57.250
Je ziet deze aap hier,

441
00:22:57.292 --> 00:23:01.421
het is gedroogd, zijn schedel is
opengebarsten om het te drogen,

442
00:23:01.463 --> 00:23:02.923
om de hersenen te drogen.

443
00:23:06.385 --> 00:23:08.011
Hier is een bush pig.

444
00:23:08.053 --> 00:23:10.347
Je kunt het zien aan deze rode vacht,

445
00:23:10.389 --> 00:23:14.559
het is een red river hog, en een
levende schildpad hier, arme jongen.

446
00:23:17.354 --> 00:23:19.731
(spreekt in een vreemde taal)

447
00:23:19.773 --> 00:23:20.816
- 100.
- $100?

448
00:23:21.817 --> 00:23:22.984
- Ja. Ja. Ja.
- $100.

449
00:23:28.281 --> 00:23:31.785
Er is hier een stel
apen hier, $15 per stuk.

450
00:23:36.331 --> 00:23:40.419
(spreekt in een vreemde taal)

451
00:23:42.796 --> 00:23:44.714
Na ongeveer een uur
Nader ik een man

452
00:23:44.756 --> 00:23:48.093
die gewoon een
de zoveelste vleesverkoper.

453
00:23:48.135 --> 00:23:49.845
Wat hij zegt is dat hij
niet weet hoeveel bushmeat

454
00:23:49.886 --> 00:23:51.513
Hij brengt hier elke
maar het is veel.

455
00:23:51.555 --> 00:23:52.806
Hij jaagt erop in het park,

456
00:23:52.806 --> 00:23:54.683
♪ nou hij heeft jagers ♪
die in het park jagen,

457
00:23:54.724 --> 00:23:55.934
ze zetten het op de boot,

458
00:23:55.976 --> 00:23:57.310
de boten komen hier
en dan verhandelt hij het

459
00:23:57.352 --> 00:23:59.938
aan deze verkopers op straat.

460
00:24:04.317 --> 00:24:08.280
Maar dan een bom
Had ik niet verwacht.

461
00:24:08.321 --> 00:24:09.781
Het belangrijkste wat hij me vertelt is

462
00:24:09.823 --> 00:24:14.035
dat hij drie chimpansees heeft
in de Kindu provincie heeft en,

463
00:24:14.077 --> 00:24:16.121
ze zijn vlakbij Kindu Village.

464
00:24:16.163 --> 00:24:17.998
Hij zei voor $120 per stuk,

465
00:24:19.416 --> 00:24:20.959
Ik kan ze van hem gaan kopen.

466
00:24:21.001 --> 00:24:25.172
Ik kan niet geloven wat ik
levende chimpansees hoor.

467
00:24:27.757 --> 00:24:30.010
Hij zei dat als we ze bestellen,

468
00:24:30.051 --> 00:24:32.262
Hij kan ze binnen een week hier hebben.

469
00:24:32.304 --> 00:24:34.055
De levende chimpansees.

470
00:24:34.097 --> 00:24:38.727
Oké we moeten gaan, we moeten
gaan, laten we gaan, laten we gaan.

471
00:24:38.768 --> 00:24:41.521
(dramatische muziek)

472
00:24:49.154 --> 00:24:50.989
Nou, we hebben zeker
veel bushmeat gevonden,

473
00:24:51.031 --> 00:24:52.866
We hebben veel geleerd over
hoe het systeem werkte,

474
00:24:52.866 --> 00:24:54.534
maar we vonden vooral

475
00:24:54.576 --> 00:24:56.536
dat er drie
levende chimpansees zijn

476
00:24:56.536 --> 00:25:00.373
die hij ons probeerde te verkopen
die in Kindu Village zijn.

477
00:25:00.415 --> 00:25:02.209
Ik weet niet zeker wat
om daar iets aan te doen.

478
00:25:02.250 --> 00:25:05.712
We hebben zijn nummer, hij heeft
ons de locatie gegeven.

479
00:25:05.754 --> 00:25:07.130
Ik ben in de verleiding om ze te kopen

480
00:25:07.172 --> 00:25:11.218
en geef ze aan het
Chimpansee Sanctuary.

481
00:25:11.259 --> 00:25:12.511
Dit is een openbaring,

482
00:25:12.552 --> 00:25:15.138
dit is veel meer dan
Ik dacht dat het zou zijn.

483
00:25:15.180 --> 00:25:17.307
Ik kan het niet helpen, maar ik herinner me
mijn recente ontmoeting

484
00:25:17.349 --> 00:25:19.059
met de gorilla's van Grauer

485
00:25:19.100 --> 00:25:22.229
en ik weet dat chimpansees
net zo intelligent zijn

486
00:25:22.270 --> 00:25:24.898
en net zo toegewijd
aan hun families.

487
00:25:24.898 --> 00:25:26.900
De wreedheid van
stropen van bushmeat

488
00:25:26.942 --> 00:25:28.235
lijkt nu bleek in het gezicht

489
00:25:28.235 --> 00:25:32.072
van wat alleen kan worden
beschreven kan worden als slavernij.

490
00:25:32.113 --> 00:25:35.325
Mijn eerste instinct en dat van Sean
is om deze chimpansees te redden

491
00:25:35.367 --> 00:25:38.745
door ze zelf te kopen,
maar ik heb advies nodig

492
00:25:38.787 --> 00:25:41.831
en ik heb toevallig een
goede vriend Itsaso Guinea

493
00:25:41.873 --> 00:25:43.416
die een opvangcentrum voor primaten runt

494
00:25:43.416 --> 00:25:45.794
terug in het oostelijke
deel van het land.

495
00:25:45.835 --> 00:25:48.630
Oké, perfect,
bedankt Itsaso, doei.

496
00:25:48.672 --> 00:25:50.423
- Wat zei ze?

497
00:25:50.423 --> 00:25:52.926
- Ze zei dat we ze
onder geen enkele omstandigheid,

498
00:25:52.968 --> 00:25:55.345
ze zei dat je weet
♪ gewoon geld dat van hand verwisselt ♪

499
00:25:55.387 --> 00:25:57.055
de stropers weten het niet en het kan ze niet schelen

500
00:25:57.097 --> 00:25:58.515
wat we gaan
gaan doen met de chimpansees,

501
00:25:58.557 --> 00:26:00.934
♪ of we ze nu redden ♪
of ze als huisdier gebruiken.

502
00:26:00.976 --> 00:26:03.937
Ze zei dat ze alleen
weten dat ze geld waard zijn

503
00:26:03.979 --> 00:26:07.065
en dus alles wat je doet
is de handel erger maken

504
00:26:07.107 --> 00:26:09.442
Als we deze chimpansees kopen, maar...
- Klinkt logisch.

505
00:26:09.484 --> 00:26:10.610
- Ze zei net dat ze
wil dat we ons terugtrekken,

506
00:26:10.652 --> 00:26:11.778
ze wil niet eens
wil dat we naar ze toe gaan

507
00:26:11.820 --> 00:26:13.238
en meer details vinden.

508
00:26:13.280 --> 00:26:15.490
Ze is bang dat die chimpansees
hun reis beginnen

509
00:26:15.532 --> 00:26:18.118
naar Kinshasa als we
te veel interesse tonen

510
00:26:18.159 --> 00:26:20.120
en dus zei ze dat we
ons terug moesten trekken.

511
00:26:20.120 --> 00:26:21.329
- Juist.

512
00:26:21.371 --> 00:26:23.790
- Ik ben gefrustreerd, maar
er is tenminste een plan.

513
00:26:23.832 --> 00:26:25.166
Wat we gaan doen
doen, ze heeft een team

514
00:26:25.208 --> 00:26:27.419
dat gaat en
start de onderhandeling.

515
00:26:27.460 --> 00:26:29.129
De ICCN dat is
het overheidsorgaan,

516
00:26:29.170 --> 00:26:31.131
het equivalent van een
nationale parkdienst

517
00:26:31.172 --> 00:26:33.300
wordt, ze hebben
een groot kantoor daar,

518
00:26:33.341 --> 00:26:34.968
ze gaan er ook in

519
00:26:35.010 --> 00:26:36.886
en het kan een dag duren,
het kan een week duren,

520
00:26:36.928 --> 00:26:38.763
het kan een paar weken duren,

521
00:26:38.805 --> 00:26:40.015
maar ze gaan
die chimpansees vinden

522
00:26:40.056 --> 00:26:43.143
en ze gaan kijken
of we ze kunnen redden.

523
00:26:43.143 --> 00:26:45.145
Natuurlijk is het moeilijk
om van weg te lopen,

524
00:26:45.186 --> 00:26:47.355
erg moeilijk om van weg te lopen.

525
00:26:47.397 --> 00:26:50.191
(dramatische muziek)

526
00:26:52.360 --> 00:26:54.863
Ik heb er vertrouwen in
dat onze ICCN vrienden

527
00:26:54.904 --> 00:26:58.992
kan de chimpansees redden,
maar de vraag is wanneer?

528
00:26:58.992 --> 00:27:00.994
Jonge chimpansees zijn
als menselijke baby's,

529
00:27:00.994 --> 00:27:03.371
als ze
genoeg misbruik en stress ervaren

530
00:27:03.413 --> 00:27:05.248
Misschien komen ze er nooit meer bovenop.

531
00:27:05.290 --> 00:27:07.250
Ik heb het gevoel dat ik
genoeg van Kinshasa

532
00:27:07.292 --> 00:27:09.336
en de verschrikkingen van
de handel in bushmeat.

533
00:27:09.377 --> 00:27:11.004
De veiligheid van deze drie chimpansees

534
00:27:11.004 --> 00:27:14.591
is nu mijn en
de bemanning mijn enige zorg.

535
00:27:14.633 --> 00:27:17.636
(spannende muziek)

536
00:27:24.601 --> 00:27:27.896
We hebben ontdekt dat er
drie levende baby chimpansees zijn

537
00:27:27.937 --> 00:27:31.232
wordt vastgehouden in een afgelegen
gebied van het Kongobekken.

538
00:27:31.274 --> 00:27:33.068
De autoriteiten op de hoogte hebben gebracht,

539
00:27:33.068 --> 00:27:35.695
Alles wat we nu kunnen doen
is wachten op de ICCN

540
00:27:35.737 --> 00:27:38.573
om de gevangen
gevangen chimpansees op te sporen.

541
00:27:40.241 --> 00:27:41.743
Ondertussen,

542
00:27:41.743 --> 00:27:43.578
Ik ben teruggereisd naar het
oostelijke deel van het land

543
00:27:43.620 --> 00:27:45.163
om zich aan Itsaso te koppelen,

544
00:27:45.205 --> 00:27:48.917
mijn vriend en contactpersoon bij
het Lwiro chimpansee opvangcentrum.

545
00:27:48.958 --> 00:27:51.252
Dit onderzoeks- en
revalidatiecentrum

546
00:27:51.252 --> 00:27:53.922
is waar de gestolen baby
primaten terecht zullen komen,

547
00:27:53.963 --> 00:27:55.715
als ze gevonden kunnen worden.

548
00:27:55.757 --> 00:27:59.511
We naderen net de
poorten van het onderzoekscentrum

549
00:27:59.552 --> 00:28:02.764
en dit is ook waar het
chimpansee rehab centrum is.

550
00:28:02.764 --> 00:28:05.558
Man, het is een
reis geweest.

551
00:28:09.771 --> 00:28:13.608
Twee jaar geleden kwam primatenexpert
Itsaso Guinea kwam hier

552
00:28:13.650 --> 00:28:17.195
uit Spanje om het Lwiro
Centrum voor revalidatie en onderzoek

553
00:28:17.237 --> 00:28:18.780
en ze is nooit weggegaan.

554
00:28:18.822 --> 00:28:19.948
Eindelijk hier.

555
00:28:24.119 --> 00:28:26.746
Prince leuk je te ontmoeten.

556
00:28:26.788 --> 00:28:28.957
Mooi gebouw hier, veel
Er wordt hier veel goed werk verricht, hè?

557
00:28:28.957 --> 00:28:30.583
- Ja. Ja. Ja.

558
00:28:30.625 --> 00:28:32.335
- Toen ik begon met dit
onderzoek naar
stropen van bushmeat

559
00:28:32.377 --> 00:28:34.295
Ik had geen idee dat het
de handel zou opgraven

560
00:28:34.337 --> 00:28:37.298
van echte levende dieren
dus ik vroeg Prince

561
00:28:37.298 --> 00:28:41.469
voor wat achtergrond over
deze zeer verontrustende kwestie.

562
00:28:46.850 --> 00:28:48.017
Echt waar?

563
00:28:50.103 --> 00:28:51.604
En ze zouden het opeten?

564
00:29:00.155 --> 00:29:02.157
Dus Prince je zegt
ze hebben een hele familie vermoord

565
00:29:02.157 --> 00:29:03.825
alleen maar om één huisdier te krijgen.

566
00:29:05.160 --> 00:29:07.996
Mensen doen alles
alles voor geld.

567
00:29:09.205 --> 00:29:11.499
De meeste van deze chimpansees
kwamen tragisch aan hun einde,

568
00:29:11.499 --> 00:29:12.709
maar er zijn meer gelukkigen

569
00:29:12.751 --> 00:29:15.503
die gered zijn
en hierheen gebracht.

570
00:29:15.545 --> 00:29:18.548
Net buiten het
centrum is een enorme compound

571
00:29:18.590 --> 00:29:21.384
Waar getraumatiseerde primaten
worden gerehabiliteerd.

572
00:29:21.426 --> 00:29:23.470
Het is een ontzagwekkende faciliteit

573
00:29:23.511 --> 00:29:26.181
waar de dieren
ruimte hebben om te leven en te socialiseren

574
00:29:26.222 --> 00:29:30.393
in iets heel dicht bij
hun natuurlijke omgeving.

575
00:29:35.190 --> 00:29:36.649
Bijna natuurlijk hè?

576
00:29:44.991 --> 00:29:46.785
Oh echt?
- Ja. Ja.

577
00:29:46.826 --> 00:29:48.828
- Itsaso overdag zie je
zie je deze jongens daarbuiten,

578
00:29:48.870 --> 00:29:50.872
ze eten
bloemen, wat dan ook.

579
00:29:50.914 --> 00:29:55.084
Hoe vaak moet je ze eigenlijk
ze elke dag te eten geven?

580
00:29:56.085 --> 00:29:57.587
Vijf keer?
- Ja. Ja.

581
00:30:02.884 --> 00:30:04.302
- Ja, en ik kan me voorstellen

582
00:30:04.344 --> 00:30:08.264
Met zoveel chimpansees
is dat veel voedsel.

583
00:30:10.141 --> 00:30:11.226
Yep.

584
00:30:11.267 --> 00:30:12.894
Het heiligdom
toewijding aan de gemeenschap

585
00:30:12.936 --> 00:30:14.479
eindigt daar niet.

586
00:30:14.521 --> 00:30:17.065
Ik werk samen met een
organisatie genaamd Coopera

587
00:30:17.106 --> 00:30:20.193
ze leiden veel
humanitaire initiatieven,

588
00:30:20.235 --> 00:30:22.403
banen en ondersteuning bieden

589
00:30:22.403 --> 00:30:25.281
slachtoffers van politieke
politieke onrust en burgeroorlog.

590
00:30:25.323 --> 00:30:26.574
Echt de mensen van dit gebied

591
00:30:26.616 --> 00:30:28.910
de waarde zien van een
operatie als deze,

592
00:30:28.910 --> 00:30:31.246
ze zien de waarde
van behoud.

593
00:30:31.287 --> 00:30:32.497
Als de chimpansees hier bij Lwiro

594
00:30:32.539 --> 00:30:34.249
in staat zijn te genezen van het misbruik

595
00:30:34.290 --> 00:30:36.626
ze hebben geleden door de
handen van hun ontvoerders

596
00:30:36.668 --> 00:30:40.129
op een dag zullen ze worden vrijgelaten
terug in het wild,

597
00:30:40.171 --> 00:30:44.259
maar sommige van Lwiro's
bewoners zullen nooit herstellen.

598
00:30:51.724 --> 00:30:53.309
Okay. Okay. Okay.

599
00:30:53.351 --> 00:30:54.936
(dramatische muziek)

600
00:30:54.978 --> 00:30:56.479
Net als mensen
die hebben meegemaakt

601
00:30:56.521 --> 00:30:59.440
catastrofale omstandigheden
chimpansees kunnen geestelijk

602
00:30:59.482 --> 00:31:02.652
en emotioneel
onherstelbaar beschadigd.

603
00:31:10.076 --> 00:31:11.119
Al jaren?

604
00:31:15.123 --> 00:31:17.792
Dus ze zullen nooit kunnen
integreren of teruggaan naar het wild

605
00:31:17.792 --> 00:31:21.087
ze zijn gewoon te
mentaal vernietigd eh?

606
00:31:24.591 --> 00:31:26.759
(toeterend)

607
00:31:32.515 --> 00:31:34.809
(geschreeuw)

608
00:31:39.272 --> 00:31:42.191
Het is weer een ontnuchterende
herinnering aan de impact die we hebben

609
00:31:42.233 --> 00:31:44.319
op de dieren waar we
waarmee we deze planeet delen.

610
00:31:44.319 --> 00:31:46.613
We kunnen schade toebrengen of we kunnen helpen.

611
00:31:48.948 --> 00:31:51.659
Net op dat moment komt een van de
arbeiders Itsaso aan

612
00:31:51.659 --> 00:31:53.202
met goed nieuws.

613
00:31:53.244 --> 00:31:55.663
De drie jonge chimpansees
Ik ontdekte in Kinshasa

614
00:31:55.663 --> 00:31:58.833
zijn zojuist gered door
een groep ICCN rangers

615
00:31:58.875 --> 00:32:00.001
en ze worden vervoerd

616
00:32:00.043 --> 00:32:02.795
naar de dichtstbijzijnde
landingsbaan van hier.

617
00:32:02.837 --> 00:32:05.840
Itsaso vraagt of ik wil
kom helpen met het ophalen,

618
00:32:05.882 --> 00:32:09.177
maar ze waarschuwt dat het een
zeer moeilijke ervaring kan zijn.

619
00:32:09.218 --> 00:32:12.639
We hebben geen idee
in welke conditie deze
baby's zullen zijn

620
00:32:12.680 --> 00:32:14.015
totdat we aankomen.

621
00:32:15.058 --> 00:32:17.226
(gebonk)

622
00:32:24.233 --> 00:32:26.319
Na de ontdekking dat
drie baby chimpansees

623
00:32:26.319 --> 00:32:27.987
werden gevangen gehouden

624
00:32:28.029 --> 00:32:30.073
Ik ben naar het
Lwiro chimpansee heiligdom

625
00:32:30.114 --> 00:32:31.824
om te helpen met hun redding.

626
00:32:31.824 --> 00:32:33.326
We hebben net
dat de chimpansees

627
00:32:33.326 --> 00:32:35.578
zijn in beslag genomen door
overheidsagenten

628
00:32:35.620 --> 00:32:38.998
en zijn op weg naar
de dichtstbijzijnde landingsbaan.

629
00:32:41.084 --> 00:32:42.293
We maken ons klaar
om naar het vliegveld te gaan

630
00:32:42.335 --> 00:32:44.253
en vliegen en verzamelen
deze chimpansees.

631
00:32:44.295 --> 00:32:45.755
Ik twijfel er weinig aan
dat de mensen

632
00:32:45.797 --> 00:32:49.384
die onze babychimpansees hebben gestolen
zijn aangepakt door het ICCN,

633
00:32:49.425 --> 00:32:51.427
maar op dit moment is alles
waar iemand aan kan denken

634
00:32:51.469 --> 00:32:53.596
is om deze
in veiligheid te brengen.

635
00:32:53.638 --> 00:32:56.683
Het is niet te zeggen hoeveel
trauma ze al hebben doorstaan.

636
00:32:56.683 --> 00:33:00.353
Dus een top dierenarts team
reist met ons mee.

637
00:33:03.856 --> 00:33:07.110
Zodra we aankomen zullen de dierenartsen
de gezondheid van de chimpansees beoordelen.

638
00:33:07.151 --> 00:33:09.696
en bereid ze voor op de
reis terug naar Lwiro

639
00:33:09.737 --> 00:33:11.155
waar goede medische voorzieningen zijn

640
00:33:11.197 --> 00:33:14.409
zijn voorbereid
en staan klaar.

641
00:33:15.702 --> 00:33:18.162
Ons ontmoetingspunt
is Kindu Airport,

642
00:33:18.204 --> 00:33:20.873
nog geen uur vliegen.

643
00:33:24.043 --> 00:33:26.921
Zodra we geland zijn
Zie ik de kooien,

644
00:33:28.381 --> 00:33:31.676
maar ik heb nog steeds geen idee
vorm deze chimpansees zijn.

645
00:33:31.718 --> 00:33:34.470
(dramatische muziek)

646
00:33:45.857 --> 00:33:47.650
Nou, de kleine baby's
zijn net aangekomen.

647
00:33:47.692 --> 00:33:50.570
Andere kleine man
op de andere kooi.

648
00:33:52.030 --> 00:33:54.032
Hij ziet eruit alsof hij
niet erg in vorm is.

649
00:33:54.073 --> 00:33:56.617
Ze leven al weken in
deze kooien voor weken

650
00:33:56.659 --> 00:34:01.622
Gescheiden van hun families,
Geïsoleerd, bang en alleen.

651
00:34:01.664 --> 00:34:03.499
Ze gaan gewoon
het hangslot van hun kooi.

652
00:34:03.541 --> 00:34:05.710
(gebonk)

653
00:34:08.755 --> 00:34:12.884
(spreekt in een vreemde taal)

654
00:34:13.968 --> 00:34:16.429
In het wild
krijgen voortdurend troost

655
00:34:16.429 --> 00:34:18.973
en nabijheid tot
de leeftijd van vijf jaar.

656
00:34:19.015 --> 00:34:20.433
Dit zijn waarschijnlijk
de eerste knuffels

657
00:34:20.475 --> 00:34:21.976
deze baby's hebben

658
00:34:22.018 --> 00:34:25.021
sinds ze zijn weggenomen
van hun moeders.

659
00:34:25.063 --> 00:34:27.940
Oké, nu is deze kleine
doodsbang.

660
00:34:27.982 --> 00:34:29.484
Kijk eens naar de
smerigheid in deze kooi,

661
00:34:29.525 --> 00:34:31.778
Ik bedoel dit arme ventje.

662
00:34:31.778 --> 00:34:32.779
Ik weet niet hoe lang
ze hier al zijn,

663
00:34:32.779 --> 00:34:35.239
maar het is zeker een paar weken.

664
00:34:35.281 --> 00:34:36.741
Chimpansees delen zoveel van ons DNA

665
00:34:36.783 --> 00:34:39.786
en ze staan zo dicht bij ons in
de manier waarop ze voelen en denken

666
00:34:39.786 --> 00:34:42.455
dat ik het niet kan helpen, maar
aan mijn eigen kinderen te denken.

667
00:34:42.455 --> 00:34:45.208
Wat als dit
menselijke peuters waren die
alles meemaken

668
00:34:45.249 --> 00:34:47.126
wat deze kleine jongens
hebben meegemaakt?

669
00:34:47.168 --> 00:34:49.837
Hij moet proberen hem voorzichtig
hem hier weg te krijgen.

670
00:34:49.879 --> 00:34:51.255
Twee van hen zeer gemakkelijk te hanteren,

671
00:34:51.297 --> 00:34:54.300
maar deze kleine
is zo gestrest.

672
00:34:54.300 --> 00:34:57.178
Hij is een beetje
agressief, hij is erg sterk

673
00:34:57.220 --> 00:34:59.639
en dus gaan ze hem
hem verdoven.

674
00:34:59.639 --> 00:35:01.808
De dierenartsen probeerden de
medicijnen in de gestreste chimpansee te krijgen

675
00:35:01.849 --> 00:35:03.518
met een geregen banaan.

676
00:35:10.358 --> 00:35:11.275
Te slim.

677
00:35:11.317 --> 00:35:12.443
Maar ze hebben geen geluk.

678
00:35:12.485 --> 00:35:13.361
Te slim.

679
00:35:14.487 --> 00:35:16.280
De banaan zou
te gemakkelijk zijn geweest.

680
00:35:16.322 --> 00:35:18.574
Nu moeten ze
op de moeilijke manier doen.

681
00:35:18.616 --> 00:35:20.034
Ze hebben de beslissing genomen,

682
00:35:20.076 --> 00:35:21.702
Ze kunnen hem hier niet
zonder hem te verdoven.

683
00:35:21.744 --> 00:35:23.287
Dus dat is wat ze gaan doen.

684
00:35:23.329 --> 00:35:25.623
Het is geen gemakkelijke
operatie om uit te voeren,

685
00:35:25.665 --> 00:35:29.710
maar deze kerel is veel te gestrest
en dat is voor zijn eigen bestwil.

686
00:35:29.752 --> 00:35:32.213
(schreeuwend)

687
00:35:32.255 --> 00:35:33.798
Dus wat Luis zojuist heeft gedaan,

688
00:35:33.840 --> 00:35:37.426
is hij gewoon blowpiped
om hem drugs te geven

689
00:35:37.468 --> 00:35:38.678
♪ daar gaat hij van slapen ♪

690
00:35:38.678 --> 00:35:39.929
op die manier zal hij
beheersbaar zijn.

691
00:35:39.971 --> 00:35:42.223
Hij is een beetje te
sterk om mee om te gaan

692
00:35:42.265 --> 00:35:44.559
en hij is zeker te gestrest
om hier alleen te komen

693
00:35:44.600 --> 00:35:46.727
Dus wat we gaan doen,

694
00:35:46.769 --> 00:35:49.147
is dat we deze niet
gedrogeerde met de andere

695
00:35:49.188 --> 00:35:51.899
Dus Lina gaat
uit haar kooi halen

696
00:35:51.941 --> 00:35:53.401
en we zetten
deze hier in.

697
00:35:53.442 --> 00:35:55.361
Zoals ik heb gezien, misbruik en stress

698
00:35:55.403 --> 00:35:58.239
kan permanente
bij een jonge chimpansee.

699
00:35:58.281 --> 00:35:59.740
We moeten deze schatjes pakken

700
00:35:59.782 --> 00:36:03.494
naar de veiligheid van het
revalidatiecentrum.

701
00:36:04.829 --> 00:36:06.747
De motoren zijn gestart.

702
00:36:06.789 --> 00:36:08.207
De ademhaling van de chimpansee,

703
00:36:08.249 --> 00:36:12.879
hij heeft het tegengif gehad en
de reis gaat beginnen.

704
00:36:12.879 --> 00:36:15.631
Het trauma voor deze
kleine jongens is bijna voorbij.

705
00:36:15.673 --> 00:36:18.384
(dramatische muziek)

706
00:36:24.056 --> 00:36:27.226
Terug bij Lwiro zullen ze
een grondige beoordeling doen.

707
00:36:27.268 --> 00:36:29.395
We moeten de
omvang van de schade

708
00:36:29.395 --> 00:36:31.814
Deze chimpansees hebben geleden.

709
00:36:31.856 --> 00:36:33.900
Nou we komen aan
hier bij Lwiro

710
00:36:33.900 --> 00:36:36.903
in het chimpansee opvangcentrum
en dus is dit zo'n beetje

711
00:36:36.903 --> 00:36:39.906
het einde van de reis
voor deze kleine jongens.

712
00:36:39.947 --> 00:36:41.741
Dit landgoed wordt
het thuis worden van deze chimpansees.

713
00:36:41.741 --> 00:36:43.492
tot ze volgroeid zijn

714
00:36:43.534 --> 00:36:46.871
en misschien langer als
ze niet in staat zijn om te herstellen.

715
00:36:46.913 --> 00:36:48.873
Nu zijn we in de
kliniek hier in Lwiro.

716
00:36:48.915 --> 00:36:53.377
Dit is waar deze jongens
hun eerste tests gaan doen

717
00:36:53.419 --> 00:36:56.964
en de twee dierenartsen, Luis
van Gorilla Doctors

718
00:36:58.174 --> 00:37:01.052
en Lina die hier de
permanente dierenarts hier

719
00:37:01.093 --> 00:37:02.929
gaan echt controleren
deze kleine jongens uit

720
00:37:02.970 --> 00:37:05.014
en bekijk al hun
gezondheid en vitale statistieken

721
00:37:05.056 --> 00:37:08.142
en zorg ervoor
dat ze in orde zijn.

722
00:37:11.771 --> 00:37:14.315
Hij schrikt helemaal
over zijn rug.

723
00:37:14.357 --> 00:37:17.026
Ze hebben een touw heel
strak rond zijn heupen

724
00:37:17.068 --> 00:37:20.196
en je kunt daar
een groot litteken zien.

725
00:37:20.238 --> 00:37:23.616
Zo schattig als deze kleine jongens
zo menselijk als ze zijn,

726
00:37:23.616 --> 00:37:25.910
het is een ongelooflijk triest verhaal.

727
00:37:25.952 --> 00:37:28.621
Ze zijn allebei
weggerukt

728
00:37:28.663 --> 00:37:31.791
van hun families
die zijn gedood.

729
00:37:31.832 --> 00:37:33.626
Dit verdienen ze niet.

730
00:37:33.668 --> 00:37:35.461
Dit deel van de beoordeling

731
00:37:35.461 --> 00:37:37.046
draait allemaal om het behandelen van
de fysieke schade

732
00:37:37.088 --> 00:37:39.257
gedaan met deze chimpansees.

733
00:37:39.298 --> 00:37:41.801
De psychologische
beoordeling zal langer duren

734
00:37:41.842 --> 00:37:45.096
en is een veel grotere
reden tot bezorgdheid.

735
00:37:46.514 --> 00:37:47.723
Wat we gaan doen

736
00:37:47.765 --> 00:37:49.308
is dat we gewoon
de handlers achterlaten.

737
00:37:49.308 --> 00:37:50.476
Deze kleine jongens gaan

738
00:37:50.518 --> 00:37:51.894
om bij een
persoon voor de nacht.

739
00:37:51.936 --> 00:37:53.312
We gaan achteruit
met de camera's,

740
00:37:53.354 --> 00:37:55.982
met alle
externe stimulans

741
00:37:55.982 --> 00:37:57.650
en laat ze gewoon achter en
eventueel komen kijken

742
00:37:57.692 --> 00:37:59.986
in de ochtend en
om te zien hoe het met ze gaat.

743
00:38:00.027 --> 00:38:02.655
Veel zal afhangen van
hoe ze zich vanavond gedragen.

744
00:38:02.655 --> 00:38:04.198
Of we ze
zien in de ochtend.

745
00:38:04.240 --> 00:38:06.993
(dramatische muziek)

746
00:38:12.665 --> 00:38:14.792
De volgende keer dat ik
deze wezen zie

747
00:38:14.834 --> 00:38:16.961
Ik zal leren wat
hun toekomst in petto heeft.

748
00:38:17.003 --> 00:38:19.797
Zullen ze behoren tot degenen
die weer in het wild worden vrijgelaten

749
00:38:19.839 --> 00:38:22.008
of zullen ze
hun leven hier slijten?

750
00:38:22.049 --> 00:38:23.342
Voor altijd achtervolgd door het trauma

751
00:38:23.384 --> 00:38:26.012
van hun gevangenneming en gevangenschap.

752
00:38:31.809 --> 00:38:33.311
- Carter's
War wil graag bedanken

753
00:38:33.352 --> 00:38:35.938
de volgende mensen
en organisaties.

754
00:38:35.980 --> 00:38:40.151
Zonder hun hulp zou dit
programma niet mogelijk.

755
00:38:43.529 --> 00:38:45.614
- Na een ontmoeting met een
illegale dierenhandelaar

756
00:38:45.656 --> 00:38:47.575
op een markt in Kinshasa.

757
00:38:47.616 --> 00:38:50.077
Het is me gelukt om te helpen bij de redding van
drie jonge chimpansees

758
00:38:50.119 --> 00:38:53.414
uit een leven van
van gevangenschap en misbruik.

759
00:38:53.414 --> 00:38:56.792
We vlogen ze naar het primaten
rehabilitatiecentrum in Lwiro

760
00:38:56.834 --> 00:38:58.794
waar ze zijn beoordeeld
en meerdere dagen hebben gehad

761
00:38:58.836 --> 00:39:01.756
om te acclimatiseren aan
aan hun nieuwe omgeving.

762
00:39:01.756 --> 00:39:04.508
(dramatische muziek)

763
00:39:12.224 --> 00:39:14.852
Ik kom kijken naar onze
baby's die we gered hebben.

764
00:39:14.894 --> 00:39:17.271
Ze zijn in quarantaine
hier in Itsaso's huis

765
00:39:17.271 --> 00:39:19.440
en ik kan niet wachten om uit te vinden
hoe ze het doen.

766
00:39:19.440 --> 00:39:21.192
Ik hoop met heel mijn hart

767
00:39:21.233 --> 00:39:22.777
dat de prognose goed is

768
00:39:22.777 --> 00:39:25.237
en dat onze baby chimpansees...
zich goed aanpassen.

769
00:39:25.279 --> 00:39:28.074
Ik heb al gezien wat er gebeurt
met getraumatiseerde primaten

770
00:39:28.115 --> 00:39:30.534
die niet in staat zijn om te herstellen.

771
00:39:31.952 --> 00:39:32.787
Okay. Okay. Okay.

772
00:39:36.791 --> 00:39:39.460
Zodra ik ze zie

773
00:39:39.460 --> 00:39:41.629
mijn angsten zijn weggenomen.

774
00:39:41.670 --> 00:39:44.799
Zelfs de meest gestreste van
van de drie lijkt nu gelukkig.

775
00:39:44.840 --> 00:39:48.302
En ze zien er
een stuk actiever eh?

776
00:39:53.265 --> 00:39:54.225
Hun ogen zijn
veel helderder eh?

777
00:39:54.266 --> 00:39:55.351
- Mmhmm ja.

778
00:39:57.019 --> 00:39:59.063
- Ivan] De kleine
houdt zeker van
zijn nieuwe moeder?

779
00:39:59.105 --> 00:40:00.606
(lachend)

780
00:40:00.648 --> 00:40:02.191
Weet je toen ze voor het eerst
kwamen was het hartverscheurend,

781
00:40:02.233 --> 00:40:04.318
ze zitten daar gewoon
zitten en staren

782
00:40:04.318 --> 00:40:06.821
en nu zijn ze actief,
ze spelen,

783
00:40:06.862 --> 00:40:08.614
Ze kietelen elkaar.

784
00:40:08.656 --> 00:40:10.574
Ja, ze zijn goed
op hun reis

785
00:40:10.616 --> 00:40:12.451
naar een veel grotere plaats.

786
00:40:12.493 --> 00:40:16.163
Dit is geweldig,
echt gaaf om te zien.

787
00:40:16.205 --> 00:40:20.000
De prognose is goed, de
de chimpansees lijken stabiel en gelukkig,

788
00:40:20.042 --> 00:40:22.586
maar er is nog een
nog een lange weg te gaan.

789
00:40:22.628 --> 00:40:25.840
(dramatische muziek)

790
00:40:25.881 --> 00:40:28.634
Onze drie reddingshonden blijven
in deze quarantaine ruimte

791
00:40:28.676 --> 00:40:32.179
twee lange maanden en
ze zullen nooit alleen zijn.

792
00:40:32.221 --> 00:40:34.598
Draagmoeders zullen
bij deze baby's wonen

793
00:40:34.640 --> 00:40:37.059
de klok rond
zeven dagen per week.

794
00:40:37.101 --> 00:40:41.272
Zo toegewijd zijn
de werkers hier bij Lwiro

795
00:40:42.690 --> 00:40:46.527
Hoi kleine Deedee, voel
voel je je al een stuk beter?

796
00:40:46.527 --> 00:40:48.195
Je bent een stuk beter.

797
00:40:48.195 --> 00:40:49.405
Weet je, als je kijkt naar

798
00:40:49.447 --> 00:40:50.865
wat er nodig is om een chimpansee
een chimpansee te rehabiliteren

799
00:40:50.865 --> 00:40:54.994
die hier binnenkomt
psychisch gewond,

800
00:40:55.035 --> 00:40:57.872
Fysiek in zeer slechte staat,

801
00:40:57.872 --> 00:40:59.373
het is een verbintenis
van vele jaren

802
00:40:59.415 --> 00:41:03.544
en sommige van deze chimpansees zullen
meer dan 40 jaar oud worden.

803
00:41:04.879 --> 00:41:07.840
Ze worden
geïntegreerd in een grote groep.

804
00:41:07.882 --> 00:41:09.049
Ze gaan leven

805
00:41:09.091 --> 00:41:11.385
in een van deze
gigantische behuizingen,

806
00:41:11.427 --> 00:41:14.722
en op een dag zullen ook zij
teruggaan in het wild.

807
00:41:14.763 --> 00:41:18.184
Ik vind het echt verbazingwekkend hoe
een door oorlog verscheurd land als Congo

808
00:41:18.225 --> 00:41:20.060
kan zoveel toegewijde

809
00:41:20.102 --> 00:41:22.730
en gepassioneerde
natuurbeschermingshelden.

810
00:41:22.771 --> 00:41:24.565
Met dank aan de medewerkers van Lwiro

811
00:41:24.607 --> 00:41:27.276
en de dappere
rangers van het ICCN

812
00:41:27.318 --> 00:41:29.403
onze bedreigde primatenneefjes,

813
00:41:29.445 --> 00:41:32.072
en in feite alle
dieren van het Kongobekken

814
00:41:32.114 --> 00:41:33.908
hebben nu een kans om te vechten,

815
00:41:33.908 --> 00:41:36.410
maar de oorlog is nog lang niet
voorbij en de les hier

816
00:41:36.410 --> 00:41:39.205
is hetzelfde als elders op
dit prachtige continent.

817
00:41:39.246 --> 00:41:42.082
Nu is het tijd om te behouden
wat belangrijk voor ons is

818
00:41:42.082 --> 00:41:45.419
of op een dag heel snel
kan het allemaal weg zijn.

819
00:41:53.010 --> 00:41:56.347
(dramatische actie muziek)